Groeiend Goud: Cascadering van vlas en hennep in Noordoost-Fryslân

Projectsamenvatting: 

Groeiend Goud is een initiatief van de Friese stichting The Inventables in samenwerking met House of Design, gericht op de doorontwikkeling van de lokale waardeketen voor vlas- en hennepteelt in Noordoost-Fryslân en het opzetten van een kleinschalige maakindustrie. Het verbouwen van vlas en hennep voor textiel en het gebruik van reststromen voor bouwmaterialen versterkt zowel de duurzame productie als de regionale identiteit. Het project ontwikkelt een circulair systeem voor de teelt, verwerking en toepassing van vlas en hennep, waaronder de oprichting van een lokale coöperatie. Dit systeem positioneert Noordoost-Fryslân als centrum voor biobased innovaties en versterkt het gevoel van eigenaarschap binnen de gemeenschap. Lokale verwerking, waaronder de oprichting van een naaiatelier voor vlas en hennep, vergroot de regionale productiecapaciteit en creëert duurzame werkgelegenheid.

Het succesvolle project 'Werk maken van vlas' heeft een stevige basis gelegd voor een vlasketen in NoordNederland, met Noordoost-Fryslân als kernregio. Door samenwerking met de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw is het areaal gegroeid naar 65 hectare, wat ruimte biedt voor verdere experimenten en leren. Sinds de start in 2021 met twee hectare vlas, hebben de positieve ervaringen van telers ertoe geleid dat inmiddels meer dan 60 boeren op de wachtlijst staan om deel te nemen. Dit onderstreept de betrokkenheid van de lokale gemeenschap en benadrukt de noodzaak van verdere investeringen in machines, infrastructuur en de professionalisering van de waardeketen. 

Noord-Nederland was tot 1960 een belangrijke regio voor de vlasindustrie. De kleischil in het Noorden is ideaal voor de teelt van vlas, vooral nu de klimatologische omstandigheden in Frankrijk minder gunstig zijn geworden door hitte en droogte. Spinnerij Safilin in Béthune verwerkt het volledige areaal van vlas van Noord-Brittannië tot aan de Noordoostpolder, en inmiddels ook uit Friesland. Door de instabiele oogst in Frankrijk en toenemende droogte in Noord-Brittannië wordt het areaal in Friesland steeds belangrijker.

Wat ging eraan vooraf:

2021 - Wad van Waarde - Werk maken van vlas

Een nieuw 'oud' gewas, nieuwe mogelijkheden, nieuwe verbindingen een duwtje geven voor behoud en versterken van ons mooie landschap. Dat is de reden waarom Agrarisch Collectief Waadrâne is gevraagd mee te werken bij het van de grond krijgen van het vlasprojekt Wad van Waarde van House of Design.

Wad van waarde is een initiatief waarmee de komende jaren biobased herbruikbare alternatieven ontwikkeld worden voor plastic producten die vaak in de Waddenzee belanden. Er wordt gestart met het maken van afbreekbare halffabricaten, van o.a. vlas, waarmee we bijvoorbeeld vissershandschoenen, bootkussens en voedselverpakking kunnen maken.

Agrarisch Collectief Waadrâne staat voor natuurinclusieve bijdragen op de boerderij en heeft hierin expertise en draagvlak opgebouwd in de regio. Daardoor kan een afweging worden gemaakt waar boeren zich voor willen en kunnen inzetten en onder welke voorwaarden. Verschillende maatschappelijke opgaven, waar ook de landbouw een verantwoording in wil nemen, vergen goede afspraken, goede voorwaarden en een passende waardering. Met Eileen Blackmore van House of Design hebben we hierover overeenstemming bereikt en zijn we de samenwerking aangegaan.

Links:
House of Design 
t Erfskip
Vlasroute - Follow the blue line

Vlas in de media:
Friesch Dagblad 22 mei 2021
Nieuwe Oogst - 7 augustus 2021